เกี่ยวกับอำเภอ

    ข้อมูลพื้นฐาน

ความเป็นมาของอำเภอ
     เดิมอำเภอภูผาม่าน มีเขตการปกครองขึ้นอยู่กับอำเภอชุมแพแต่ด้วยเหตุผลทางการเมือง การปกครองและความมั่นคง เนื่องจากตำบลโนนคอมซึ่งที่ตั้งกิ่งอำเภอภูผาม่าน
อยู่ระหว่างรอยต่อ ๔ จังหวัด ซึ่งพื้นที่เต็มไปด้วยภูเขา จึงมีลัทธิคอมมิวนิสต์แทรกซึมยากแก่การปราบปรามของรัฐบาล ดังนั้นเมื่อปี พ.ศ.๒๕๒๑ พลโทเปรม ติณสูลานนท์ ยศในสมัยนั้น
แม่ทัพภาคที่ ๒ จึงได้ดำริว่าควรจะตั้งกิ่งอำเภอขึ้นเพื่อให้ง่ายแก่การบริการประชาชนและเป็นการชิงความได้เปรียบทางการเมืองการปกครอง
ต่อมาปี พ.ศ. ๒๕๒๓ นายอำเภอชุมแพ เห็นว่ามีความจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องตั้งกิ่งอำเภอ จึงแยกตำบลโนนคอมออกอีกหนึ่งตำบล คือ ตำบลนาฝาย นำเรื่องเสนอกระทรวงมหาดไทย
คณะรัฐมนตรี ได้พิจารณาให้ความเห็นชอบ กระทรวงมหาดไทยจึงประกาศตั้งกิ่งอำเภอภูผาม่านเมื่อวันที่ ๑๔ กรกฎาคม ๒๕๒๔ และเริ่มบริการประชาชนเป็นครั้งแรก
เมื่อวันที่ ๑ กันยายน ๒๕๒๔ ทำพิธีเปิดที่ว่าการกิ่งอำเภอเมื่อ ๑๔ ตุลาคม ๒๕๒๔ และได้รับการยกฐานะเป็นอำเภอ เมื่อวันที่ ๔ กรกฎาคม ๒๕๓๗ ชื่ออำเภอภูผาม่าน
มาจาก ชื่อภูเขา “ภูผาม่าน” ซึ่งตั้งอยู่บริเวณทิศเหนือของที่ว่าการอำเภอภูผาม่าน สูงประมาณ ๒๕๐ เมตร มีความสูงชันตั้งเด่นเป็นสง่า มีลักษณะคล้ายผ้าม่าน สวยงามมาก
จึงเป็นสัญลักษณ์ของ อำเภอภูผาม่าน

คำขวัญอำเภอ
ภูผาม่านอุทยานขุนเขา ฝูงค้างคาวนับล้านและละลานถั่วเหลือง
ลือเลืองเครื่องดื่มสมุนไพร ตรุษไทเทศกาล

ข้อมูลสภาพทั่วไปและการวิเคราะห์สถานการณ์ในปัจจุบัน
๑) ที่ตั้ง,พื้นที่,อาณาเขต
อำเภอภูผาม่านมีเนื้อที่ทั้งสิ้นประมาณ ๒๘๔ ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ ๑๗๗,๕๐๐ ไร่ ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกของจังหวัดขอนแก่น ห่างจากจังหวัดขอนแก่น ๑๐๙ กิโลเมตร
เดินทางโดยรถยนต์ ตามถนนทางหลวงแผ่นดินหมายเลข ๒๑(ถนนมลิวัลย์) ถึงสามแยกบ้านโนนหัน(เทศบาลตำบลโนนหัน) อำเภอชุมแพ เลี้ยวขวาไปตามทางหลวงแผ่นดินหมายเลข ๒๐๑ (สายชุมแพ-เลย) ประมาณ ๕ กิโลเมตร
ถึงสามแยกบ้านหนองเขียด ตำบลหนองเขียด อำเภอชุมแพ จังหวัดขอนแก่น เลี้ยวซ้ายเข้าทางหลวงแผ่นดิน หมายเลข ๒๓๖๑(สายหนองเขียด-วังสวาบ) อีกประมาณ ๑๐ กิโลเมตร ถึงที่ว่าการอำเภอภูผาม่าน และส่วนราชการประจำอำเภอ

อาณาเขตติดต่อ
ทิศเหนือ         ติดต่อกับ  อำเภอภูกระดึง จังหวัดเลย
ทิศใต้             ติดต่อกับ  อำเภอคอนสาร จังหวัดชัยภูมิ
ทิศตะวันออก   ติดต่อกับ  อำเภอชุมแพ    จังหวัดขอนแก่น
ทิศตะวันตก     ติดต่อกับ  อำเภอน้ำหนาว จังหวัดเพชรบูรณ์

ลักษณะภูมิประเทศ
สภาพพื้นที่ ลักษณะพื้นที่ส่วนใหญ่ถึง ๒ ใน ๓ (ประมาณ ๑๘๙ ตารางกิโลเมตรหรือประมาณ ๑๑๘,๑๒๕ ไร่) เป็นเขตภูเขาและป่าไม้
เป็นที่ตั้งของอุทยานแห่งชาติภูผาม่านอุดมสมบูรณ์ด้วยทรัพยากรธรรมชาติและแร่หินปูน เป็นภูเขาสูงชันเป็นหินส่วนใหญ่
เป็นพื้นที่ต้นน้ำที่สำคัญพื้นที่หนึ่งของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ สำหรับพื้นที่อยู่อาศัยและพื้นที่ทำกินของราษฎร
มีเพียง ๑ ใน ๓ ของพื้นที่ทั้งหมด (ประมาณ ๙๕ ตารางกิโลเมตร หรือ ๕๙,๓๗๕ ไร่)

ลักษณะภูมิอากาศ
ลักษณะภูมิอากาศเป็นแบบมรสุม มี ๓ ฤดู คือ
๑. ฤดูร้อน เริ่มตั้งแต่เดือนมีนาคม – เดือนมิถุนายน
๒. ฤดูฝน เริ่มตั้งแต่เดือนกรกฎาคม – เดือนตุลาคม
๓. ฤดูหนาว เริ่มตั้งแต่เดือนพฤศจิกายน – เดือนกุมภาพันธ์

การปกครอง และองค์กรปกครองในพื้นที่
- แบ่งเขตการปกครองออกเป็น ๕ ตำบล ๔๒ หมู่บ้าน ดังนี้
๑. ตำบลภูผาม่าน จำนวน ๙ หมู่บ้าน
๒. ตำบลโนนคอม จำนวน ๘ หมู่บ้าน
๓. ตำบลวังสวาบ จำนวน ๑๐ หมู่บ้าน
๔. ตำบลห้วยม่วง จำนวน ๙ หมู่บ้าน
๕. ตำบลนาฝาย จำนวน ๖ หมู่บ้าน

- องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ๖ แห่ง ดังนี้
๑. เทศบาลตำบลภูผาม่าน
๒. เทศบาลตำบลโนนคอม
๓. องค์การบริหารส่วนตำบลภูผาม่าน
๔. องค์การบริหารส่วนตำบลวังสวาบ
๕. องค์การบริหารส่วนตำบลห้วยม่วง
๖. องค์การบริหารส่วนตำบลนาฝาย

- หน่วยงานต่างๆ ในพื้นที่
๓.๑ สถานีตำรวจภูธรภูผาม่าน
๓.๒ โรงพยาบาลภูผาม่าน
๓.๓โรงเรียนในสังกัด สพป. ๕ จำนวน ๑๕ แห่ง และสังกัด สพม.๒๕ จำนวน ๑ แห่ง
๓.๔ ที่ทำการปกครองอำเภอภูผาม่าน
๓.๕ สำนักงานท้องถิ่นอำเภอภูผาม่าน
๓.๖ สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอ
๓.๗ สำนักงานสาธารณสุขอำเภอ
๓.๘ สำนักงานเกษตรอำเภอ
๓.๙ ศูนย์บริการการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอภูผาม่าน
๓.๑๐ สำนักงานปศุสัตว์อำเภอ
๓.๑๑ หน่วยสัสดีอำเภอ
๓.๑๒ สำนักงานวัฒนธรรมอำเภอ
๓.๑๓ สำนักงานสรรพากรพื้นที่สาขาภูผาม่าน
๓.๑๔ สำนักงานที่ดินอำเภอภูผาม่าน
๓.๑๕ อุทยานแห่งชาติภูผาม่าน
๓.๑๖ หน่วยป้องกันรักษาป่าและพัฒนาพันธุ์พืชอำเภอภูผาม่าน
๓.๑๗ โรงเรียนในสังกัดสำนักงานคณะกรมการส่งเสริมการศึกษาเอกชน ๒ แห่ง

- หน่วยงานรัฐวิสาหกิจ มีจำนวน ๔ แห่ง ดังนี้
- ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตรสาขาภูผาม่าน
- ธนาคารออมสิน สาขาภูผาม่าน
- การไฟฟ้าส่วนภูมิภาค สาขาภูผาม่าน
- ที่ทำการไปรษณีย์ภูผาม่าน